Thiết Kế Nội Thất Tác Động Đến Sức Khỏe Tinh Thần Như Thế Nào?

Bạn đã bao giờ bước vào một không gian được thiết kế nội thất và ngay lập tức cảm thấy bình yên, thư thái chưa? Có thể là một không gian tràn ngập ánh sáng tự nhiên và cây xanh, hoặc một nơi gọn gàng, tối giản, không có sự lộn xộn, giúp bạn cảm thấy yên tĩnh và nhẹ nhàng. Những không gian này không chỉ là sự kết hợp của đồ đạc, màu sắc và ánh sáng mà còn thể hiện vai trò của thiết kế nội thất trong việc nuôi dưỡng sức khỏe tinh thần.

Có thể bạn quan tâm:

1. Tầm quan trọng của môi trường sống đối với sức khỏe tinh thần

Trong xã hội hiện đại, con người dành hơn 90% thời gian ở trong nhà. Điều này khiến việc thiết kế không gian sống trở nên vô cùng quan trọng. Thiết kế không chỉ đơn thuần là về thẩm mỹ mà còn có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến cảm xúc và tâm trạng của chúng ta. Theo Michal Matlon, một nhà tâm lý học về kiến trúc, cách chúng ta sắp xếp môi trường xung quanh có ảnh hưởng sâu sắc đến tinh thần, sức khỏe và năng lượng hàng ngày. Những yếu tố bên ngoài này như: ánh sáng, âm thanh, không gian mở hoặc kín đều tác động đến trạng thái tâm lý của mỗi người.

2. Mối liên hệ giữa thiết kế nội thất và tâm lý học

Con người từ hàng triệu năm trước đã tiến hóa để thích nghi với thiên nhiên. Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại lại khiến chúng ta sống trong các đô thị đông đúc và cách xa thiên nhiên. Các không gian nhân tạo này thiếu đi những yếu tố tự nhiên tạo cảm giác an toàn và yên bình, đôi khi còn gây ra cảm giác căng thẳng. Theo tiến sĩ Joel Frank, một chuyên gia về tâm lý và thần kinh học, môi trường sống của chúng ta có tác động trực tiếp đến cách chúng ta suy nghĩ, cảm nhận và hành động. Một không gian được thiết kế tốt không chỉ giúp chúng ta thư giãn mà còn thúc đẩy sự sáng tạo, mang lại cảm giác vui vẻ. Thiếu ánh sáng tự nhiên và không khí trong lành có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và năng lượng ngay lập tức, và thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe dài lâu.

thiết kế nội thất nhà tốt cho sức khỏe tinh thần

3. Các yếu tố thiết kế nội thất ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần

Ánh sáng, màu sắc và không gian

Theo tiến sĩ Frank, ba yếu tố quan trọng nhất trong thiết kế nội thất ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần là ánh sáng, màu sắc và cách bố trí không gian. Ánh sáng tự nhiên và ánh sáng đèn có tác động lớn đến cảm giác và năng lượng của con người. Ánh sáng mát, như ánh sáng xanh lam hoặc trắng, thường tạo cảm giác tươi mới, tràn đầy năng lượng, trong khi ánh sáng ấm áp với tông màu vàng giúp tạo cảm giác thoải mái, thư giãn vào buổi tối.

Màu sắc cũng là yếu tố quan trọng. Màu xanh dương, xanh lá cây và tím thường mang lại cảm giác yên tĩnh, trong khi các màu ấm như đỏ, cam và vàng có thể khơi dậy sự hứng khởi và kích thích sáng tạo. Một nghiên cứu còn chỉ ra rằng, các không gian trần cao có thể tạo cảm hứng sáng tạo, trong khi không gian hẹp có thể khiến chúng ta cảm thấy chật chội, căng thẳng.

Ánh sáng tự nhiên

Ánh sáng tự nhiên có tác dụng mạnh mẽ trong việc quản lý triệu chứng trầm cảm và lo âu. Việc thiếu ánh sáng tự nhiên, đặc biệt trong mùa đông, có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng trầm cảm theo mùa. Theo nghiên cứu của Matlon, trong ban ngày chúng ta cần có đủ ánh sáng tự nhiên hoặc ánh sáng mô phỏng ánh sáng mặt trời, nhưng vào buổi tối, ánh sáng dịu nhẹ với tông màu ấm sẽ giúp chúng ta thư giãn tốt hơn.

thiết kế nội thất căn hộ nhà đẹp

Chức năng và sự gọn gàng

Đối với người lớn tuổi hoặc những người bị suy giảm trí nhớ, cách sắp xếp chức năng của không gian càng trở nên quan trọng. Một không gian sống được bố trí hợp lý với đồ đạc vừa vặn, không gian thoáng đãng sẽ giúp tạo cảm giác dễ chịu, giảm căng thẳng. Nếu căn phòng có quá nhiều đồ đạc hoặc lộn xộn, nó có thể tạo cảm giác hỗn loạn, dễ khiến con người cảm thấy lo lắng và căng thẳng, thậm chí có thể không nhận ra rằng chính sự lộn xộn là nguyên nhân dẫn đến những cảm xúc này.

Cân bằng và sự nhất quán

Sự cân bằng và tỷ lệ trong thiết kế nội thất cũng rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần. Đồ đạc được bố trí hài hòa, không quá chật chội sẽ giúp tạo ra không gian dễ chịu. Nếu căn phòng quá chật hoặc lộn xộn, điều này có thể thúc đẩy cảm giác lo lắng và bất an. Theo tiến sĩ Frank, một thiết kế có thể bao gồm nhiều phong cách và vật dụng khác nhau, nhưng nếu được sắp xếp cân đối, đúng tỉ lệ, nó vẫn tạo ra cảm giác hài hòa.

Hình dáng và đường nét

Các hình dáng khác nhau có thể khơi dậy những cảm xúc và phản ứng tâm lý khác nhau. Ví dụ, các hình cong thường tạo cảm giác dễ chịu, mềm mại hơn so với các hình sắc cạnh. Matlon khuyến nghị sử dụng các đường cong, đối xứng và các mẫu hoa văn lấy cảm hứng từ thiên nhiên để tạo ra không gian thân thiện, bớt gây cảm giác đe dọa.

thiết kế nội thất đẹp

Cây xanh, hoa và yếu tố thiên nhiên

Sự hiện diện của cây xanh và các yếu tố thiên nhiên trong nhà mang lại cảm giác gần gũi, tươi mới. Theo nghiên cứu, khi được bao quanh bởi cây cối, chúng ta cảm thấy như đang ở một nơi trù phú, nơi có thể tìm thấy sự yên bình và an lành. Tiến sĩ Frank cho rằng các yếu tố thiên nhiên như hoa và cây không chỉ mang lại cảm giác sống động mà còn có thể khơi dậy sự linh hoạt trong tư duy.

Thiết kế nội thất có ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe tinh thần. Những yếu tố như ánh sáng, màu sắc, không gian, hình dáng và sự xuất hiện của thiên nhiên đều có thể tác động đến tâm trạng, cảm xúc và thậm chí cả sức khỏe dài hạn. Vì vậy, hãy cân nhắc các yếu tố thiết kế khi tạo dựng không gian sống của bạn. Hãy để những yếu tố phù hợp giúp không gian sống của bạn trở thành một nơi mang lại niềm vui, sự thư giãn và cảm giác bình yên mỗi ngày.